Cách điều trị các bệnh thường gặp ở cá Koi tại nhà.
Bệnh trùng bánh xe ở cá Koi
Khi cá bị nhiễm bệnh, các tia mang sẽ tiết ra nhiều chất nhày dính, làm cho các tia mang bị sưng lên, khiến cá bị khó thở. Cơ thể cá lúc này có sắc đen, chất nhày tiết ra nhiều hơn giống một lớp màng trắng phủ lên bên ngoài cơ thể. Nếu không phát hiện và chữa trị kịp thời, để lâu cá sẽ chết.
Các triệu chứng bệnh
Căn bệnh này đặc biệt gây nguy hiểm cho những con cá đang trong độ tuổi trưởng thành có kích thước 20cm hoặc nhỏ hơn. Trùng bánh xe thường xuất hiện đi kèm với kí sinh trùng đơn bào siêu nhỏ có tên Trichodinosis gây nguy hiểm nghiêm trọng đến sự tồn tại của cá Koi non. Thời kì cao điểm của trùng bánh xe là cuối mùa xuân đầu mùa hạ. Thông thường sẽ phát bệnh tại nơi có mật độ cá non cao trong bể.
Cách chữa trị
- Trước khi thả cá vào bể dùng 8 x 10^-6 đồng Sunfat (CuSO4) ngâm 20 – 30 phút.
- Dùng Deltamethrin 0.1 x 10^-6 tưới đều lên ao (bể) để chữa trị.
- Dùng hợp chất đồng Sunfat (CuSO4) và sắt Sunfat (FeSO4) tưới đều lên ao (bể). Công thức : 0.5 x 10^-6 CuSO4 + 0.2 x 10^-6 FeSO4. Hợp chất này có hiệu quả diệt sạch trùng bánh xe trên cơ thể và trên mang cá.
Bệnh nấm mốc nước Saprolegnia ở cá Koi
Cá Koi cọ sát bể có phải bị bệnh nấm mốc nước Saprolegnia không? Trước hết chúng ta nên tìm hiểu về bệnh nấm mốc nước Saprolegnia.
Khuẩn nấm mốc nước tồn tại rộng rãi trên khắp thế giới, ở các vùng nước ngọt, nước lợ và các vùng đất ẩm ướt, thối rữa trên các vật hữu cơ đã chết. Đây là một loại nấm mốc thường gặp, chủ yếu có nấm nước Saprolegniales, nấm sương mai Peronosporales và nấm Leptomitales.
Nấm Saprolegnia là loại nấm mốc phổ biến nhất, môi trường nhiệt độ thích hợp để chúng tăng trưởng là 10 – 15℃. Ở nhiệt độ trên 25℃, khả năng sinh sản của các bào tử động sẽ bị suy yếu và ít có khả năng lây nhiễm. Cá hồi có thể xảy ra gần như quanh năm. Khả năng nhiễm bệnh này ở cá Hồi loài cá thuộc họ Salmonidae hầu như là quanh năm.
Bệnh nấm mốc nước Saprolegnia chủ yếu là do sự chật chội gây nên nhiễm trùng thứ cấp. Cá chỉ bị thương bên ngoài do sống trong môi trường chật chội, di chuyển hoặc các yếu tố môi trường bất lợi khác. Các bào tử động của nấm Saprolegnia chỉ đợi thời cơ để xâm nhập vào các mô hoại tử, nảy mầm để hình thành dải khuẩn. Ngoài dải khuẩn ký sinh trên các mô hoại tử ra thì chúng có thể xâm lấn các mô bình thường xung quanh, bài tiết tiêu hóa các enzyme phá hủy các mô xung quanh. Hơn nữa còn có thể xâm nhập sâu vào trong khiến da và cơ hoại tử.
Các dải khuẩn trên bề mặt sẽ kéo ra phía ngoài để tạo thành một lớp phủ giống như bông, cuối cùng hình thành một nhóm các bào tử, giải phóng các bào tử vào nước và lan ra khắp nơi. Đôi khi những dải khuẩn này sẽ xuất hiện ở những vết thương có máu hoặc những chỗ lở loét. Cá bị bệnh sẽ bơi chậm, ăn ít, bơi xa đàn, cuối cùng sẽ chết.
Các triệu chứng bệnh
Khi cá bị thương, các bào tử động sẽ xâm nhập vào vết thương, hút hết các chất dinh dưỡng trong lớp da cá để phát triển với tốc độ chóng mặt. Các dải khuẩn như những cành cây nhỏ thâm nhập vào da cá, phần lớn hơn khác sẽ lộ trên bề mặt da. Dải khuẩn nấm có màu trắng hoặc trắng ghi, dạng bông gòn trôi nổi trong nước, có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Mọi người thường gọi là “màng trắng”.
Bệnh đốm trắng ở cá Koi
Bệnh do kí sinh trùng hình quả dưa có tên Ichthyophthirius multifiliis (tạm gọi là Ich) gây ra. Loại kí sinh trùng này không dễ phát triển và sinh sôi ở nhiệt độ nước 25°C. Ở nhiệt độ 28°C kí sinh trùng này sẽ chết hoàn toàn. Sau vài ngày, túi bọng sẽ dần dần nứt và rụng. Đây là lúc để thay nước mới, giữ nhiệt độ nước cân bằng, về cơ bản cá bị bệnh sẽ khỏi hoàn toàn. Nếu dùng thuốc để chữa trị, khả năng khỏi bệnh lên tới hơn 90%.
Cách chữa trị
Với bể có dung lượng nước 50kg, pha loãng bột Nitrofural kích thước bằng hạt đậu nành với nước riêng. Sau đó cho vào bể, làm thuốc chữa cho cá.
Ngâm gạch mới vào nước tiểu 24 tiếng, lấy ra phơi khô. Tiếp đó đặt vào bể cá. Sẽ thấy rõ hiệu quả sau vài ngày.
Pha 0,2 – 0,3gr Mercury(I) nitrate (tên gọi hoá học: Hg2(NO3)2) với 10L nước. Ngâm rửa cho cá 10 – 15 phút. Nên chú ý, vì Mercury(I) nitrate có tính độc và tính ăn mòn, nên cho dùng chậu nhựa để đừng dung dịch, không nên dùng dụng cụ chứa bằng kim loại.
Pha dung dịch Merbromin có nồng độ 0,05% – 0,07% với 10L nước, ngâm rửa cho cá từ 15 – 30 phút, dùng liên tiếp 2 – 3 lần.
Chữa trị bằng dung dịch Merbromin. Phương pháp dùng dung dịch này đó là không nên thêm nhiều, nước hơi biến sắc đỏ là được. Cho ít vẫn hơn cho nhiều. Ngâm trong 5 – 10 phút, mỗi ngày ngâm 1 – 2 lần.
Cho một lượng Methyl xanh thích hợp vào nước, mỗi 10gal (1gal = 3.78541L) nước thêm 4 – 8cc. Cát đáy kết hợp với hệ thống lọc, dễ giảm lượng thuốc từ 1/2 đến 1/4.
Cho cá bị bệnh vào bể 1% nước muối, tắm thuốc 3 – 5 ngày, có thể chữa bệnh. Cá trưởng thành mắc bệnh đốm trắng rất khó để thoát khỏi, nhưng cá con lại rất dễ điều trị. Bệnh đốm trắng là bệnh cần phải diệt trùng. Nhưng việc diệt trùng rất dễ dàng, Kiên trì ngâm cá trong nước 7 – 20 ngày sẽ có thể tiêu diệt hoàn toàn.
Bệnh sung huyết vào mùa thu ở cá Koi
Bệnh sung huyết – cá Koi bị đỏ mình thường xảy ra do ánh sáng không đủ, chất lượng nước kém hoặc do nhiều lần nước mới kích thích. Cần đặc biệt chú ý phòng tránh bệnh vào thời gian đổi mùa hoặc vào mùa mưa. Bệnh sung huyết ở cá vàng thường được gây ra bởi sán Gyrodactylus, rận cá (caligus) và trùng mỏ neo (Lernaea Vyprinacea). Sau khi sán Gyrodactylus sản sinh, bề mặt cơ thể cá sẽ bài tiết các chất dịch dính nhiều hơn và xuất hiện những vòng tròn trắng kích cỡ khác nhau.
Các triệu chứng bệnh
Rận cá (caligus) có hình dáng mảnh mai giống như kim, đầu có sừng dạng móc sắt, có thể xâm nhập vào da của cá vàng, ký sinh và sống trong đó. Khi này bề ngoài cơ thể cá sẽ bị sưng huyết. Có những lúc nhóm khuẩn nấm này sẽ tạo ra các mảng trắng ghi như bông gòn bám vào vết thương của cá.
Trùng mỏ neo (Lernaea Cyprinacea) trong suốt, có hình dạng giống như rệp giường. Bề ngoài của cá bị bệnh có các vết thương bị cắn, hoặc đâm rách bởi hàm hoặc gai của rận cá (caligus). Đôi khi cũng bị nhiễm khuẩn bởi các vi khuẩn khác. Trên da cá bị bệnh sẽ xuất hiện các mảng đỏ đậm, bao phủ cả hai bên cơ thể, sức ăn giảm đáng kể, ánh sáng ảnh hưởng đến giá trị cảnh quan. Nghiêm trọng hơn sẽ làm cho cá chết.
Cách chữa trị
- Hòa tan 0,2g bột Nitrofurazone và 250g muối ăn trong 10L nước, ngâm cá bị bệnh trong 10 – 20 phút. Hoặc sử dụng thuốc có nồng độ thấp để rắc cho cá. Sau nhiều lần dùng thuốc, các đốm máu trên da sẽ mờ dần và khôi phục lại màu sắc ban đầu.
- Kéo dài thời gian cá tiếp xúc với ánh sáng trong bể.
- Ngâm cá bị bệnh bằng dung dịch thuốc tím (KMnO4) nồng độ thấp trong hơn 10 tiếng.
- Thả muối ăn vào nước. Thông thường cho 50 – 100gr muối vào bể cá có kích thước 100*50*35cm.
- Chọn dùng 0,5 – 0,8g thuốc Metrifonate hòa tan trong 10L nước, sau đó ngâm cá bị bệnh trong 10 – 20 phút. Hoặc sử dụng 0,2gr thuốc Metrifonate, hòa tan trong 1 tấn nước, sau đó đổ ra ao nuôi.
Mùa thu là mùa có lợi nhất cho sự phát triển của cá Koi. Nhiệt độ thường nằm trong khoảng từ 20 – 28 độ. Nhưng đồng thời, đây cũng là thời kỳ phát bệnh cao điểm của các loại bệnh. Các loài cá thường có hai thời kỳ mắc bệnh cao nhất trong một năm và mùa thu là thời kì cuối cùng.
Mặc dù các bệnh khởi phát vào mùa thu nhưng không nghiêm trọng như vào mùa xuân. Nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, cá Koi có khả năng mang mầm bệnh sang tới tận mùa đông. Và sau đó sẽ phát bệnh trở lại sau khi thời tiết ấm dần lên vào mùa xuân năm sau.
Nếu cá của bạn trước đông không được lớn, khi tiết trời mùa xuân ấm lên, cơ thể cá Koi sẽ ở ở trạng thái yếu ớt vì đã chúng tiêu hao khá nhiều năng lượng vào mùa đông.Vì vậy một khi cá bị bệnh, thì bất kể là bệnh gì cũng không có thuốc có thể chữa, dẫn đến cá bị chết. Do đó, cần phải chăm sóc tốt cho cá Koi vào mùa thu để chuẩn bị cho mùa đông sắp tới.